
Buhez
 présentée par Manon Deniau
Gens de Bretagne, culture, actualité et histoire contemporaine : chaque mardi soir à 19h15, et samedi matin à 9h15, Manon Deniau vous propose un focus sur la vie du pays.
Partager
Partager
Flux RSS
Episodes
Trier
11 mars 2025Rencontre avec Yvette Lucas autour d'un café et d'un kouign des Gras
Graet e vez ur bern traoù gant Yvette Lucas. D'al Lun e vez aozet pennadoù-kaoz e brezhoneg ganti e ti Office des retraités brestois (ORB). D'ar Gwener ez a da ganañ e Sked. Ar c'han hag ar brezhoneg a zo liammet en he buhez. E Miz Ebrel e vo gwelet war al leurenn e Pondi, er Mor-Bihan, evit kenstrivadeg Kan ar Bobl.
Ober a reomp anaoudegezh ganti en abadenn Buhez.
Yvette Lucas a un emploi du temps bien chargé. Le lundi, elle anime des conversations en breton à l'Office des retraités brestois (ORB). Le vendredi, elle va chanter à la chorale de Sked ou tout simplement discuter breton. Le chant et la langue sont liées pour elle. En avril prochain, elle chantera sur la scène du palais des congrès de Pontivy à l'occasion du concours de Kan ar bobl.
Nous faisons sa connaissance dans l'émission Buhez.Droits image: Manon Deniau
4 mars 2025Bernez Jentil raconte ses aventures à vélo sur les îles britanniques
E Miz Even 2023 e oa aet Bernez Jentil gant e wreg da Vro-Saoz war-velo loc'het eus Plabenneg. Avañturioù en deus bevet, war-vag ha gant an dud. An dra-se a blij kalz dezhañ : ober anaoudegezh gant tud ar vro.
D'ar 15 a viz Meurzh 2025 e vo kinniget un abadenn gentañ war ar veaj-mañ e Sant-Pabu evit Mizvezh ar brezhoneg. Da 10e30 vintin e vo er sal Guenioc e straed ar stad.
Bernard Gentil est parti avec sa femme de Plabennec, où ils habitent, en voyage à vélo à l'été 2023 direction les îles britanniques. Ils ont vécu plein d'aventures, sur le bateau, ou encore avec les gens. C'est ce qu'il préfère lors de ses voyages.
A l'occasion du mois de la langue bretonne, il a été invité pour parler de ce voyage par l'association Brezhoneg e Bro an Aberioù. La présentation se tiendra le 15 mars prochain, à 10h30, à la salle Guénioc, rue du Stade.Droits image: Bernez Jentil du-se.
25 février 2025Les résidences secondaires, problème majeur en Bretagne
D'an 2 a viz Meurzh 2025 goude merenn e vo un daol-grenn diwar-benn an eiltiez e Breizh er gouel Sell'ta er Releg. Un dalc'h pennañ e Breizh ? Setu ar goulenn hon eus savet da Pierre Servain, sosiologour an annez e skol-veur Brest, ha Nil Caouissin, dilennet Unvaniezh Demokratel Breizh (UDB) er strollad Breizh a-gleiz er Rannvro. Ar respontoù a zo da selaou en abadenn-mañ.
Une table-ronde se tiendra le 2 mars après-midi prochain sur les résidences secondaires en Bretagne à l'occasion du festival Sell'ta au Relecq-Kerhuon. Est-ce un problème majeur ? C'est la question que nous avons posé à Pierre Servain, sociologue de l'habitat à l'UBO, et Nil Caouissin, élu à l'Union Démocratique Bretonne (UDB) et élu régional au sein du groupe Breizh a-gleiz. Les réponses sont à écouter dans cette émission.Droits image: Wikimedia commons
18 février 2025Histoire du breton de ses origines au XVIIIe siècle avec Francis Favereau
Ne veze ket skrivet e brezhoneg, setu ar pezh 'vez klevet alies-tre. Met n'eo ket gwir. Skrivet en deus ar skrivagner ha yezhoniour Francis Favereau ul levr diwar-benn an tem-mañ. Istor ar brezhoneg skrivet adalek ar penn-kentañ betek an XVIIIvet kantved eo anv e levr. Embannet eo e ti Skol Vreizh.
Le breton n'était pas une langue écrite, c'est en tout cas ce que l'on peut entendre très souvent. Or ce n'est pas la réalité. L'écrivain et linguiste Francis Favereau prouve le contraire dans son dernier livre édité aux éditions Skol Vreizh, "L'histoire du breton écrit des origines jusqu'au XVIIIe siècle".Droits image: Gwenn-ha-du © Wikipédia - martinb
11 février 2025Apprendre à dessiner avec Julien Lamanda
Tresañ a ra abaoe eo mous. Juluan Lamanda eo hennezh. Tresañ bandennoù-treset a blij kalz dezhañ hag o labourat emañ er mare-mañ war ul levr hag a vo embannet gant Ti Embann ar Skolioù (TES).
Etre an 12 hag ar 14 a viz C'hwevrer 2025 e kinnigo ur staj tresañ bandenn treset e brezhoneg e mediaoueg Plougerne. Digoust ha digor d'an holl e vo.
Il dessine depuis qu'il est gamin. Son nom : Julien Lamanda. Ce qu'il préfère, c'est écrire des bandes-dessinées et il travaille justement en ce moment sur un projet avec la maison d'édition pédagogique Ti Embann ar Skolioù (TES).
Un stage de bande-dessinée est proposé en breton du 12 au 14 février prochain à la médiathèque de Plouguerneau, ouvert à toutes et tous et gratuit.Droits image: Manon Deniau
4 février 2025Il y a dix ans, le père Job an Irien racontait son parcours à RCF Finistère
D'ar Sul 2 a viz C'hwevrer 2025 e oa aet d'an Anaon Job an Irien goude bezañ bet klañv e-pad bloavezhioù. Anavezout a raec'h e vouezh sur a-walc'h abalamour en doa lañset war gwagennoù RCF Rivages an abadenn "Pedenn an deiz" mil-anavezet ganeoc'h hag a vez skignet diouzh ar mintin bemdez.
10 vloaz zo e oa bet aterset gant Yann-Edern Jourdan evit kontañ e vuhez. Setu ul lodenn eus an abadenn skignet e 2015.
Le père Job an Irien est décédé le dimanche 2 février dernier après des années d'une longue maladie. Vous connaissez sûrement sa voix puisque c'est lui qui a lancé "Pedenn an deiz", la prière en breton diffusée chaque matin sur les ondes de RCF.
Yann-Edern Jourdan l'avait interviewé il y a 10 ans pour que Job an Irien raconte son parcours. Voici une partie de cette émission diffusée en 2015.Droits image: Christophe Pluchon
28 janvier 2025Comprendre les druidistes bretons avec Grégory Moigne
E Miz C'hwevrer 2023 en doa soutenet Grégory Moigne e dezenn diwar-benn an drouizerien e Breizh e skol-veur Brest. O studial eo bet Ar C'hoursez Breizh, strollad brasañ Breizh, ha kalz strolladoù all er vro hag e Rouantelezh Unanet ivez. "Drouizerien" a vez termenet gantañ e-plas "drouized" abalamour eo disheñvel-mik ouzh ar pezh 'oa e mare an Henamzer. Displegañ a ra an traoù-se deomp en abadenn.
Grégory Moigne a soutenu sa thèse sur les druidistes en Bretagne en février dernier à l'université Bretagne Occidentale (UBO) à Brest. Il a notamment étudié le plus grand groupe breton, la Gorsedd de Bretagne, et plein d'autres groupes dans la région ainsi qu'au Royaume-Uni. Le scientifique les a défini plutôt comme "druidistes" que "druides" car cela n'a rien à voir avec ce qui se faisait à l'Antiquité. Il nous explique tout cela dans l'émission.Droits image: Gwenn-ha-du © Wikipédia - martinb
21 janvier 2025Anne Jaffret : "Le Stade Brestois est ma deuxième famille"
Abaoe ar bloavezhioù 1950 e vez heuliet ar Stad Brestiz gant Anne Jaffret. Biskoazh n'he deus c'hoariet foot met a-voloñte vat eo bet e-pad bloavezhioù ha bloavezhioù er "buvette" betek 2009. Sellet a ra ouzh matchoù war an tele atav ha plijadur a ra dezhi kement !
A-benn un nebeud mizioù e vo 91 vloaz honnezh ha kontañ a ra hec'h istor gant ar Stad Brestiz deomp. Diskouez a ra pegen a-bouez eo roll an dud a-youl vat e Stad Brestiz.
Anne Jaffret connaît le Stade Brestois sur le bout des doigts, elle suit ses aventures depuis ses débuts dans les années 1950. Elle n'a jamais joué au foot mais elle a tenu la buvette en tant que bénévole pendant de nombreuses années jusqu'en 2009. Elle continue toujours de regarder les matchs à la télé et cela lui plait toujours autant !
Dans quelques mois, Anne Jaffret va avoir 91 ans et elle nous raconte son histoire avec le Stade Brestois. Ce témoignage montre le rôle très important qu'ont les bénévoles au sein du Stade.Droits image: Manon Deniau
14 janvier 2025Léandre Mandard : "La mémoire du remembrement est toujours vivante"
E Miz Du 2024 'oa deuet er-maez bandenn treset nevez ar gazetennerez Inès Léraud hag an tresour Pierre Van Hove. Champs de bataille eo anvet hag embannet eo bet gant Delcourt ha La Revue Dessinée. Goude Algues vertes, l'histoire interdite, emaint o lakaat ar gaoz war an adlodennañ, ur sujed kriz evit kalz a Vretoned.
Sikouret eo bet Inès Léraud gant Léandre Mandard, kuzulier istorel ar vandenn treset ha doktor war an istor e kreizenn istor Sciences Po Pariz (CHSP). Oc'h ober un dezenn emañ war ar sujed-mañ hag a-benn ur bloaz e vo soutenet. Gantañ e lakomp ar gaoz hiziv war istor sokial an adlodennañ.
La nouvelle bande-dessinée de la journaliste Inès Léraud et du dessinateur Pierre van Hove vient de sortir en novembre 2024, éditée par Delcourt et la Revue Dessinée. Son nom : Champs de bataille. Après celle des Algues vertes, le duo s'attaque à un autre sujet sensible qui a particulièrement touché la Bretagne, le remembrement.
Pour ses recherches, Inès Léraud a été aidée par Léandre Mandard, présenté comme conseiller historique dans la BD, avec qui elle a été sur le terrain. Ce dernier prépare une thèse sur le sujet du remembrement en France au sein du Centre d'histoire de Sciences Po (CHSP) qu'il soutiendra d'ici un an. Nous discutons dans cette émission de l'histoire sociale du remembrement.Droits image: Christophe Pluchon
7 janvier 2025Les 1 000 vies de Thomas Godin
1 000 buhez en deus an engraver staliet e Landerne. A-gleiz hag a-zehoù emañ an engraver Tomaz Godin. Un deiz e Venitia, e Bro-Italia, un deiz all e Bro-Filippinez. Koulzad kentañ an heuliad "Klask ar sklêrijenn" a heul anezhañ hag an arzourien hag an arzourezed o deus merket e vuhez. War Frañs 3 Breizh en abadenn Bali Breizh e vez skignet.
Emañ o paouez digeriñ an ostaleri Celtia hag ar preti Rohan war pont Landerne hag ar raktres en deus da grouiñ ur "mirdi bev" amañ e Landerne e-touez raktresoù all. O kaozeal eus an dra-se emaomp en abadenn Buhez.
Le graveur landernéen a 1 000 vies. Thomas Godin court à droite à gauche. Un jour, il est à Venise, en Italie, un autre dans les Philippines. La première saison de "Klask ar sklêrijenn", diffusée dans l'émission Bali Breizh sur France 3 Bretagne, l'a suivi sur les traces des artistes qui ont marqué sa vie.
Il vient également juste de réouvrir le pub Celtia et le restaurant Rohan sur le pont de Landerneau. Dans ses autres projets : ouvrir un "musée vivant" ici à Landerneau. Nous en parlons dans l'émission Buhez.Droits image: Manon Deniau
31 décembre 2024Rencontre avec Koulizh Kedez, poète insoumis cornouaillais
A-viskoazh en deus Koulizh Kedez klevet brezhoneg Koulizh Kedez tro-dro dezhañ, gant e dud ha gant e amezeien e Sant-Kouled, e-kichen Kastellin, e-lec'h m’emañ o chom c'hoazh en un ti bihan. Skrivañ a ra bemdez en e yezh-vamm. Ouzhpenn 30 levr en deus skrivet ha troet diwar ar galleg, an alamaneg, ar rusianeg, ar yiddish hag an hebraeg. E 2024 e teuio er-maez daou levr nevez. D'ar 27 a viz Here 2023 e vo gwelet e mediaoueg Rosporden evit ur gaozeadenn diwar-benn e labour treiñ ha skrivañ.
Koulizh Kedez a toujours entendu la langue bretonne, dès son plus âge, par ses parents ou les voisins à Saint-Coulitz, à côté de Châteaulin, où il vit encore dans une petite maison. Il écrit tous les jours dans sa langue maternelle et a écrit à ce jour plus de 30 ouvrages en langue bretonne. Deux nouveaux ouvrages sortiront en 2024. Il vient présenter le 27 octobre 2023 son travail pour une discussion en breton à partir de 18 h, à la médiathèque de Rosporden en Sud-Finistère.Droits image: Gwenn-ha-du © Wikipédia - martinb
24 décembre 2024A la découverte du nouveau centre d'artisanat, Ar Stal, à Plounéour-Menez
Abaoe Miz Ebrel 2023 eo digor Ar Stal, ur greizenn artizanerezh hag ur c'hafedi e Plouneour-Menez. Ur greizenn e-mod-se a vanke e Menez Are, se zo kaoz eo bet savet gant Solen Lesouef ha Daniel Ross, daou artizan eus ar vro. Angelina Beauvir a ra war-dro ar c'hafe a zo e-tal e-kichen d'an atalier hag ober a reomp tro ar lec'h asambles en abadenn-mañ.
Ar Stal est ouvert depuis avril 2023 à Plounéour-Menez. Ce centre d'artisanat, qui fait également café et restauration, manquait dans les Monts d'Arrée. C'est pour cette raison que les deux artisans, Solen Lesouef et Daniel Ross, ont créé ce lieu de toute pièce. Angelina Beauvir s'occupe du café qui se trouve à côté de l'atelier. Dans cette émission, nous faisons le tour d'Ar Stal ensemble.Droits image: Gwenn-ha-du © Wikipédia - martinb
24 décembre 2024Accueillez un mineur isolé à la période des fêtes
Abaoe 2018 e vez degemeret, bodet ha kemeret tud yaouank, minored dibleustr "mineurs isolés", war chouk ar gevredigezh Les Utopistes en action e Menez Are. Hiziv e reomp anaoudegezh gant al lec'h staliet e Pleiber-Krist gant Yves, den a-youl vat abaoe 3 bloaz. Kelenn a ra galleg dezho bep sizhun.
O klask emañ ar gevredigezh familhoù c'hoazh evit degemer tud yaouank da vare Nedeleg ha moaien zo kas boestoù gant prodoù enno ar sizhun-mañ c'hoazh.
L'association Les Utopistes en action, installée dans les Monts d'Arrée, prend en charge depuis 2018 les jeunes mineurs isolés, elle les accueille, les loge et les aide dans leurs démarches administratives. Nous faisons la connaissance aujourd'hui de ce lieu qui se trouve sur la commune de Pleyber-Christ avec Yves, bénévole depuis 3 ans. Il assure chaque semaine des cours de français.
L'association cherche encore des familles qui pourraient accueillir des jeunes à Noël et il est encore temps d'envoyer des boîtes cadeaux à destination des jeunes cette semaine.Droits image: Page Facebook EADMA
10 décembre 2024La deuxième saison de la mortelle série Koumoul est en préparation
E Miz Du 2023 e oa bet skignet koulzad kentañ Koumoul, un heuliad nevez produet gant Frañs 3 Breizh ha Tita Produksioñ. Skrivet eo gant Loic Moigne ha kaoz zo en heuliad-mañ eus Nicole Colic, c'hoariet gant Loeiza Beauvir, drouklazhet hag homañ, war he c'houmoulenn, a choaz piv a 'z euio d'ar Baradoz ha piv a 'z euio d'an Anaon.
O filmañ emañ ar skipailh er mare-mañ e studio streat ar skol staliet e Sant-Kadou, bet omp o welet anezho evit kompren penaos ez a en-dro hag evit gouzout hiroc'h ar jeu a vo e bed ar re varv. En eil koulzad eo bet kemeret plas Nicole Colic gant Brigitte Fichou ha prevesaet eo bet bed ar re varv. Gant ur fent du e vez lakaet ar gaoz war temoù a-vremañ. E 2025 e vo skignet war Frañs 3.
La première saison de la série Koumoul a été diffusée en novembre 2023. Ecrite par Loïc Le Moigne et produite par France 3 Bretagne et Tita Production, elle aborde la question de la mort à travers le personnage de Nicole Colic, assassinée, qui choisit de son nuage qui va au Paradis ou en Enfer.
L'équipe est actuellement en tournage au studio streat ar skol à Saint-Cadou et nous sommes allés leur rendre visite. Dans cette deuxième saison, c'est Brigitte Fichou qui a pris la place de Nicole Colic et le monde de la mort se privatise. Avec un humour grinçant, Koumoul met en scène les travers contemporains du monde des vivants. La deuxième saison sera diffusée en 2025.Droits image: Tita Productions
3 décembre 2024Eliane Ansquer livre son témoignage en breton d'ancienne "penn sardin"
E-pad ouzhpenn 20 vloaz he deus labouret Eliane Ansquer er friturioù Douarnenez ha soñjet he deus e oa brav kaozeal eus he buhez labour e brezhoneg pa 'noa komañset da gaozeal en-dro he yezh vamm. Gant An Alarc'h eo bet embannet he levr, "Brilli, toñ, sardin..." nevez zo.
100 vloaz zo 'oa bet komañset harz labour bras pennoù sardin Douarnenez d'ar 24 a viz Du 1924. Ganti emaomp hiziv en abadenn Buhez evit enoriñ he buhez labour ha re ar merc'hed all a labour enno.
Eliane Ansquer a travaillé pendant plus de 20 ans au sein de conserveries de poisson à Douarnenez et elle a eu l'idée de témoigner de cette vie professionnelle sur papier, en breton, quand elle a recommencé à parler sa langue maternelle. La maison d'édition An Alarc'h a publié récemment son premier livre, "Brilli, toñ, sardin...".
Douarnenez commémore depuis le 24 novembre dernier les 100 ans de la grève des sardinières. Nous en discutons ensemble dans cette émission Buhez pour honorer sa vie en tant qu'ouvrière et celle de toutes les autres qui y travaillent encore.Droits image: Sardinières au travail. Cartolis.
26 novembre 2024Claire Cariou est partie voir le monde du travail qui réduit ses déchets
Etre an 18 hag ar 24 a viz Du 2024 e oa sizhunvezh en Europa evit digreskiñ al lastez. E 2020 e veze produet e Bro-Frañs 309 milion ton a lastez, da lâret eo 4,6 ton dre annezad ha produet 'vez kalz a lastez gant an embregerezhioù hag an aozadurioù ivez.
Hiziv emaomp gant Claire Cariou eus ar gevredigezh Côte Waste evit lakaat ar gaoz war an tem-mañ. Deuet eo er-maez he levr nevez embannet, "En selle pour la réduction des déchets".
La Semaine européenne de réduction des déchets s'est tenue cette année du 18 au 24 novembre dernier. En 2020, c'était 309 millions de tonnes de déchets produits, c'est-à-dire 4,6 tonne par habitant. Enormément de déchets sont faits dans le monde du travail.
Aujourd'hui, nous discutons de ce sujet avec Claire Cariou de l'association Côte Waste qu'elle a cofondée. Elle vient de publier le livre, "En selle pour la réduction des déchets".Droits image: Camille Malissen
19 novembre 2024Aziliz Peaudecerf est allée à la rencontre des Bretons du Québec
War he studioù kazetenniñ emañ Aziliz Peaudecerf e IUT Lannuon. E-pad tost ur bloavezh eo aet da Vro Kebek hag o paouez tont en-dro e Penn-ar-bed emañ. Eno he deus graet anaoudegezh gant ar familh Konan, Bretoned hag a oa bet divroet eus Breizh er bloavezhioù 1950 rak paour-razh e oant. "Breizhiz er C'hanada" eo anv he fodkast nevez embannet war al lec'hienn Ouest-France.
Aziliz Peaudecerf est actuellement étudiante à l'IUT de Lannion en journalisme. Elle vient de revenir d'une année à l'étranger, au Québec. Elle a fait connaissance sur place avec la famille Konan notamment, des Bretons qui ont émigré dans les années 1950 de Bretagne à cause de la pauvreté. "Breizhiz er C'hanada", voici le nom de son nouveau podcast mis en ligne sur le site de Ouest-France.Droits image: Gwenn-ha-du © Wikipédia - martinb
12 novembre 2024Apprenez à mettre les petits plats dans les grands au Friko avec Dylan Simon
Abaoe Miz Even 2023 eo digoret an ostaleri hag ar presti Friko e-kreiz bourc'h Gwimaeg hag a zo e Bro-Leon, e-kichen Bro-Dreger. Gant Dylan Simon ha Yoann Le Puil eo bet lañset an traoù ha leun-chouk e vez alies. Da vare merenn e vez kinniget tri fred ha diouzh noz eo kentoc'h un ostaleri gant sonadegoù ha diskouezadegoù. Reiñ a ra lañs d'ar vourc'h !
D'ar 16 a viz Du e vo un atalier keginañ eno e brezhoneg. Gant Ti ar vro Montroulez, KLT, e vez kinniget e-pad Tan miz Du 2024 gant 30 darvoud bennak kinniget er vro e brezhoneg. Gant Dylan Simon emaomp hiziv e Friko.
Le Friko a vu le jour en juin 2023 dans le centre du bourg de Guimaëc, commune située quasiment à la frontière du Léon et du Trégor. L'idée vient de Dylan Simon et Yoann Le Puil. Leur envie : ouvrir un restaurant qui serait également lieu culturel. Le midi, l'endroit ne fait que restaurant mais il se transforme le soir en bar avec concerts et expositions.
Le 16 novembre prochain, un atelier de cuisine se tiendra dans cet endroit à l'occasion de Tan miz Du, un mois et demi d'évènements culturels proposés par la maison de pays KLT à Morlaix. Nous sommes aujourd'hui en compagnie de Dylan Simon au Friko.Droits image: Manon Deniau
5 novembre 2024Gurvan Lozac'h redonne vie aux enregistrements en langue bretonne
Lañset en deus Gurvan Lozac'h ur raktres nevez war e chadenn Youtube, "Brezhoneg bew". Kempenn a ra enrolladennoù kozh eus tud eus ar vro, Menez Are, ha lakaat a ra anezho war Internet d'an dud da selaou. Gantañ emaomp hiziv en abadenn Buhez evit kaozeal eus 'se.
Gurvan Lozac'h s'est lancé dans un nouveau projet mis en ligne sur sa chaîne Youtube, "Brezhoneg bew". Il redonne vie à des enregistrements anciens de personnes de son coin, dans les Monts d'Arrée, et les met en ligne afin d'être accessibles à toutes et tous. Nous sommes avec lui aujourd'hui pour en discuter dans l'émission Buhez.Droits image: Gwenn-ha-du © Wikipédia - martinb
29 octobre 2024Lisa ar Braz affiche ses gravures mélancoliques pour la première fois à Brest
Evit ar wech kentañ e vez diskouezet engravadurioù an arzourez yaouank Lisa ar Braz e Brest. Betek fin miz Du 2024 emañ he zaolennoù er werenn-stal ar gevredigezh Au feu à droite er c'harter Rekourañs. "Pa 'z euio al lann" eo anv an diskouezadeg kinniget ganti ha gant Nino Torbjman.
Gant Lisa ar Braz e lakomp ar gaoz en abadenn-mañ war ar rebetiko, ur stil sonerezh eus Bro-Gres savet gant divroidi Bro-Turkia er bloavezhioù 1920.
La jeune artiste Lisa ar Braz présente pour la première fois ses gravures à Brest. Elles sont visibles dans les vitrines de l'association Au feu à droite jusqu'à la fin du mois de novembre à côté de celles de Nino Tordjman
Nous discutons dans cette émission du style de musique rebetiko, venu des immigrés turcs dans les années 1920 en Grèce.Droits image: Manon Deniau
RCF vit grâce à vos dons
RCF est une radio associative et professionnelle.
 Pour préserver la qualité de ses programmes et son indépendance, RCF compte sur la mobilisation  de tous ses auditeurs. Vous aussi participez à son financement !















